Zbiór Kulmów
dr hab. Barbara Ochendowska-Grzelak
Uniwersytet Szczeciński
W roku 2002 Uniwersytet Szczeciński otrzymał ważny dar. To liczący obecnie ponad sto zróżnicowanych artefaktów zbiór, będący donacją małżeństwa artystów, Joanny i Jana Kulmów.
W zbiorze tym od ponad 24 lat mieszczącym się w Sali Joanny i Jana Kulmów (pierwotnie – Sala Strumiańska) odnajdziemy przedmioty, które zostały odziedziczone, a które rodzina Jana Kulmy posiadała jeszcze przed II wojną światową: brązowe figurki Buddy, obraz autorstwa S. Kulmy, rysunek Wlastimila Hofmana czy fotografie portretowe przodków Joanny. Przede wszystkim jednak w Sali znajdują się artefakty, w posiadanie których Joanna i Jan weszli jako małżonkowie. Wśród tych ostatnich są zarówno meble i żyrandole, pochodzące ze strumiańskiego domu artystów, jak i obrazy olejne, akwarele, plakaty, grafiki, kolaże. Trudno jednoznacznie wskazać, które z dzieł należy uznać za najcenniejsze, gdyż stanowią one nierozerwalną całość, wiele mówiącą o swych właścicielach.
Należy podkreślić, że małżeństwo Kulmów nie tworzyło świadomie kolekcji dzieł sztuki, natomiast jako para artystów, przedstawiciele polskiej inteligencji w klasycznym tego słowa znaczeniu, żyli w otoczeniu dzieł sztuki. Najczęściej otrzymywali je od innych twórców. Stąd analiza tej częściowej spuścizny (niestety, po śmierci Jana Kulmy w roku 2019 została ona rozdzielona), stwarza doskonałą możliwość odtworzenia kontaktów Kulmów w nie tylko warszawskim czy łódzkim środowisku artystycznym, w którym żyli i funkcjonowali przez dziesiątki lat. Chyba najbardziej znaczące są dzieła Nikifora Krynickiego, Jerzego Dudy-Gracza i Bronisława Linkego, a także czołowego twórcy plakatu polskiego Romana Cieślewicza i znakomitej projektantki ilustracji książkowych Marii Ekier.
Całość dostępna tutaj
